Armenie deel 2

Op de een of andere manier trekt Goris ons niet. Toch een mooie stad in het zuiden van het land, in een kom gelegen omringd door bergen. We hebben besloten ditmaal een hotelletje te nemen in plaats van een guesthouse. Even op onszelf en niet met iedereen socialen. Maar dat we de enigste gasten zouden zijn in dit hotel was eigenlijk ook weer niet helemaal de bedoeling. Voelt raar dat alles in het teken van ons staat en we voelen ons er wat ongemakkelijk bij. Dit in combinatie met de hitte - tegen de 40 graden - en het feit dat er nauwelijks restaurants of cafeetjes zijn, maakt dat we niet helemaal onze draai kunnen vinden. We verkennen het stadje, lopen nog weer eens een rondje maar besluiten er niet lang te blijven en door te gaan naar Tatev. Alle Armeniërs willen naar Tatev, een dorpje hoog in de bergen met een fenomenaal klooster op een rots. Sinds een paar jaar is er een kabelbaan aangelegd over het dal heen naar het dorp toe. De langste kabelbaan ter wereld van ruim 5 kilometer.
Aangezien er vanuit Goris geen bus ernaar toe gaat, gaan we weer liften. Bevalt goed en binnen no time hebben we een lift van een bus met militairen die met verlof gaan naar Yerevan. Ze kwamen van het front vandaan en zijn blij naar huis te mogen.
Aangekomen bij de kabelbaan, Wings of Tatev, kopen we kaartjes. We moeten nog 3 uur wachten eer we meekunnen. De kabelbaan is reuze populair dus we kunnen alles en iedereen eens even lekker bekijken vanaf een terrasje van het bijbehorende restaurant.
De overtocht is werkelijk adembenemend. Zo over een vallei 330 meter diep heengaan met uitzicht op de bergen, we genieten er erg van.
In Tatev kamperen we bij het Informatiecentrum annex restaurant van Anna. Een jonge lerares die dit in haar vrije tijd mee helpt runnen. Ze spreekt goed Engels en is een schakel tussen de dorpsbewoners en de toeristen.
We hebben meteen een klik: we spreken allebei Italiaans en hebben allebei deze taal geleerd in Perugia aan de Universitair per Stranieri. Ik krijg haar levensverhaal te horen; ze was waanzinnig verliefd op een Israëliër en ze hadden gedurende 6 jaar een relatie maar hij kwam nooit naar Tatev. Op een dag liep dat natuurlijk spaak en nu heeft ze een andere man ontmoet. Ik krijg alle details te horen, uiteraard in het Italiaans. Ze stort haar hart uit. We drinken samen wodka op het nu moment, de liefde, Perugia en wat al niet meer. Wat een geweldige meid. En werken dat ze doet,er zit geen stopknop op. Na het werk gaat ze live zingen,Italiaans en Armeense ballades.
We blijven een paar dagen. De laatste dag vertrekken we te voet; rugzak weer op en de lopen de route Tatev - Harjis. Door een vallei een tegenoverliggende berg op. Onderweg komen we een oud verlaten Koerdisch dorp tegen dat al meer dan 80 jaar verlaten is na een zware aardbeving. Marian gaat ook nog per ongeluk op een slang staan, gelukkig geen agressieve en we kunnen hem of haar op ons gemak bekijken en fotograferen.
Het is een steile afdaling en daarna een langzame klim omhoog. We zijn bekaf als we, 7 uur later, in het dorp aan de overkant zijn. We zitten bij te komen tegen een muurtje aan en net als we weer op willen stappen worden we door een jonge vrouw gezien die ons uitnodigt om koffie te komen drinken. Dat accepteren we. Met de koffie krijgen we ook pruimen uit eigen tuin. Een half uur later bedanken we haar en lopen verder.

We hopen dezelfde avond nog bij het Sevan meer aan te komen maar er is weinig verkeer laat staan een bus. Na een uur krijgen we een lift van een boerentruck. Samen met andere arbeiders staan we in de open bak van de truck . Wind in de haren en een heerlijk gevoel van vrijheid. De volgende lift is een oude man in een Lada. Grote en dure auto's nemen ons nooit mee. We worden meegenomen door mensen met een Lada of een vergelijkbare kleine en goedkope auto, militairen, vrachtwagenchauffeurs. Ze spreken over het algemeen hun eigen taal en Russisch en vinden het weg jammer dat wij dat niet spreken. Ze willen zo graag in gesprek met ons maar dat gaat slechts met handen en voeten.
Een paar liften verder ontmoeten we Flora en Vladimir die ons een lift geven. Het loopt tegen 20.00 uur en we zullen zeker onze bestemming niet bereiken. Vinden we geen punt want we vinden ongetwijfeld een plekje ergens een stuk van de weg af om onze tent op te zetten. Willen ze niets van weten en we worden uitgenodigd bij hun komen. Vooral Flora wil het heel graag. Even later zitten we in hun tuin en krijgen we lekker eten van ze dat allemaal weer eens zelf gemaakt is. Ze hebben twee koeien met een paar kalveren en twee geiten. Elke avond maakt ze kaas en zelfgebakken brood. Flora vooral geniet van ons verblijf; haar drie kinderen zijn allemaal het huis uit en ze mist ze enorm. Een zoon woont in Karabakh, de tweede in Rusland en haar dochter woont gelukkig wel in Armenië. Ze moedert graag en dat merken we. 's Avond zitten we met haar op de bank en laat ze allemaal fotoalbums zien van haar kinderen. Aandoenlijk is het om te merken hoe dierbaar ze haar zijn. Steeds gaat haar hand naar haar hart om duidelijk te maken die is van mij. Ondertussen blijft ze ons van alles aanbieden.
Ze moet lachen als we zeggen wel onze tent in de tuin op te willen slaan. Komt niets van in en we slapen in een grote slaapkamer die van een van de kinderen was. Na een lekker ontbijt bedanken we deze lieve mensen en vertrekken weer.

Op weg naar het Sevanmeer. Een prachtige tocht waarbij we nog langs een oude karavanserai van de Zijderoute komen met niets dan roofvogels. Mathieu had er graag een nacht overnacht met niets anders dan de bergen en zijn verrekijker. Voor een volgende keer dan maar onze onze reis loopt ten einde.
Bij het meer vinden we een klein strandje met kleine overkappingen die je kunt huren. Er zijn veel families en vriendengroepen die daar met elkaar aan het zwemmen en barbecuen zijn. Zij kijken naar ons en wij naar hen. We zijn allemaal in elkaar geïnteresseerd. En jawel hoor, na een uur komt de vader van onze 'buurfamilie' naar ons toe met de vraag waar we vandaan komen. Hollandia is natuurlijk helemaal geweldig en na even wat voetbalhelden uitgewisseld te hebben worden we gevraagd aan te schuiven bij hun. Ze vieren de verjaardag van een zoon die 34 is geworden. De schoondochter praat Engels en het feest kan beginnen. Uiteraard moet er op de nieuwe vriendschap gedronken worden. We proberen hen niet bij te houden want ze blijven de kleine borrelglaasjes achteroverslaan. Wodka verbroedert: we hebben het gemerkt! Een heerlijke middag en avond met deze familie.
Nog een keer wild kamperen aan het water en dan moeten we naar Yerevan terug.

Tijdens het doen van wat boodschappen schiet het mij, Marian, opeens in de rug. Na dagenlang door bergen gelopen te hebben met zware bagage gebeurd dit nu op mijn voorlaatste dag terwijl ik alleenstaand een zakje perziken van de grond wilde oprapen. Geen gekke beweging of wat dan ook. Ik kan niet meer lopen en het wordt van kwaad tot erger.
Annahit eigenaresse van ons guesthouse, schrikt erg van me de volgende dag. Ze kent iemand die goed kan masseren en binnen een uur is ze er. Een echte vakvrouw ik merk dat het langzaam weer beter met me gaat. We kunnen dan ook weer op pad voor de laatste cadeautjes voor thuis en voor het Genocidemuseum dat we nog graag willen bezoeken. Erg onder de indruk! Niet honderd jaar maar zeker al 130 jaar dat men bezig was de Armeense bevolking te vernietigen. Maar in 1915 werd het nog systematischer. Terwijl er toen ook al ontzettend veel onafhankelijke waarnemingen waren van hoge diplomaten, Rode Kruismedewerkers en ambassadeurs van diverse landen die aan de bel trokken. Tot op de hoogste niveaus wist men ervan af en is het doodgezwegen. De brieven, krantenartikelen, decreten....alles is er en vertelt het afschuwelijke verhaal. Onthutsend om dat alles te zien en lezen. Blijkt dat zelfs Hitler 'geïnspireerd' was door deze genocide en het als voorbeeld heeft gebruikt voor zijn joden en ....... Uitroeiing.
En dan nog dat zoveel landen deze genocide nog steeds afdoen met een wissewasje en niet erkennen, Turkije voorop. En helaas ook diverse Nederlands Turkse parlementariërs. Maar ja wat weten wij nu precies van onze historie in Nederlands-Indië
en de Afrikaanse slavenhandel op school in ieder geval helemaal niets.

De laatste dag in Yerevan genieten we nog van het lekkere eten, de vele cafés en terrasjes waar je de lekkerste cocktails kunt drinken. De reisdag begint al om 03.45 Armeense tijd. Om 16.00 Nederlandse tijd zijn we weer thuis in Leuth waar we begroet worden door onze buurvrouw Janny, met twee flessen gekoelde witte wijn.
Dat is nog eens thuiskomen.